Thời tiết chuyển lạnh, hanh khô là thời điểm mà trẻ dễ gặp phải những cơn sổ mũi, nghẹt mũi, lâu ngày dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm.
Tìm hiểu 5 việc cần làm ngay để phòng ngừa hiệu quả những cơn sổ mũi, nghẹt mũi cho trẻ qua bài viết sau.
1. Nguyên nhân trẻ sổ mũi, nghẹt mũi
Trước hết, bố mẹ nên xác định rõ nguyên nhân gây ra sổ mũi, nghẹt mũi ở trẻ để có các biện pháp chăm sóc tốt hơn. Sau đây là 6 nguyên nhân thường gặp khiến trẻ sổ mũi, nghẹt mũi:
– Thời tiết lạnh, hanh khô cùng ô nhiễm không khí khiến niêm mạc mũi trẻ khô hơn, ít dịch tiết hơn nên nhạy cảm hơn.
– Sức đề kháng của trẻ chưa vững vàng nên dễ mắc viêm mũi, cảm lạnh, cảm cúm – những bệnh phổ biến khiến trẻ sổ mũi, nghẹt mũi
– Lạm dụng thuốc xịt thông mũi (chứa chất gây co mạch như xylometazoline,…) gây phản tác dụng, khiến tình trạng sổ mũi, nghẹt mũi thêm nghiêm trọng.
– Viêm amidan hoặc viêm VA.
– Dị ứng với các tác nhân như khói t.huốc l.á, bụi bẩn, phấn hoa, lông động vật…
– Dị vật đường thở (đồ chơi nhỏ, các loạt hạt, cúc áo,…)
2. 5 việc cần làm để phòng ngừa trẻ sổ mũi, nghẹt mũi
Phòng bệnh hơn trị bệnh. Vì vậy, cha mẹ lưu ý 5 việc cần làm sau đây để đề phòng trẻ sổ mũi, nghẹt mũi:
Chơi, ngủ trong phòng thoáng, tránh gió lùa
Môi trường sống của trẻ cần thông thoáng, sạch sẽ, có cửa kín tránh gió lùa. Môi trường ẩm thấp, ô nhiễm khiến trẻ dễ bị sổ mũi, nghẹt mũi do dị ứng hoặc do mắc viêm mũi, cảm cúm, ,…
Đảm bảo chế độ ăn dinh dưỡng, khoa học
Chế độ ăn tác động trực tiếp tới sức đề kháng của trẻ, từ đó đóng vai trò khá quan trọng trong phòng bệnh hô hấp nói chung và sổ mũi, nghẹt mũi nói riêng.
Với trẻ đang bú mẹ thì mẹ cần hấp thụ đủ dinh dưỡng cho bản thân. Trẻ dưới 6 tháng t.uổi nên được bú sữa mẹ hoàn toàn nếu có thể.
Chế độ ăn dinh dưỡng, khoa học giúp trẻ có sức đề kháng tốt .
Với trẻ đang ăn dặm thì nên ăn đủ cả 4 nhóm chất tinh bột, rau quả, thịt, dầu mỡ. Ưu tiên lựa chọn loại thực phẩm dễ tiêu hóa, dễ hấp thu, có tác dụng phòng và trị bệnh.
Tìm hiểu thêm về chế độ dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ tại: https://bit.ly/3cNrWTE
Giữ đủ ấm cho trẻ
Giữ đủ ấm tức là không để trẻ nóng quá và không để trẻ bị nhiễm lạnh. Nên kiểm tra và lau người vệ sinh cơ thể cho trẻ hàng ngày, nhất là sau khi trẻ chơi đùa. Việc làm này giúp đề phòng mồ hôi ngấm vào quần áo khiến trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm lạnh.
Nên tắm cho trẻ trong phòng ấm kín gió và tắm nhanh. Bên cạnh đó, khi cho trẻ ra ngoài, cha mẹ nên đeo khẩu trang, mặc quần áo ấm, hạn chế tới nơi đông người.
Tiêm phòng đầy đủ
Một trong những nguyên nhân khiến trẻ sổ mũi lai rai mùa khô hanh này chính là virus cảm cúm. Tiêm phòng cúm định kỳ hàng năm cho trẻ là phương pháp hiệu quả nhất hiện nay.
Trẻ cần được tiêm phòng cúm hàng năm.
4 lí do trẻ cần được tiêm vắc xin phòng cúm hàng năm:
– T.rẻ e.m là đối tượng dễ mắc bệnh cúm (nhất là lứa t.uổi từ 6 tháng – 5 t.uổi). Biến chứng bệnh cúm ở t.rẻ e.m thường nguy hiểm hơn so với người lớn.
– Có nhiều chủng virus cúm, các chủng cúm biến đổi qua từng năm nên kháng thể được tạo ra từ vắc xin thường chỉ có tác dụng trong một năm, không có tác dụng với chủng năm sau.
– Các kháng thể do vắc xin cúm tạo ra suy yếu dần theo thời gian.
– Thành phần của vắc xin cúm cập nhật, thay đổi theo năm để phù hợp với các chủng cúm đang lưu hành.
Cha mẹ cũng nên tránh không để con mình tiếp xúc với những người bệnh cúm.
Vệ sinh mũi và massage
Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý và massage lòng bàn chân là việc làm đơn giản, dễ thực hiện nhưng đem lại hiệu quả cao giúp phòng ngừa trẻ sổ mũi, nghẹt mũi.
Vệ sinh bằng nước muối sinh lý 2-3 lần mỗi ngày giúp cấp ẩm cho niêm mạc mũi đồng thời loại bỏ bụi bẩn, chất nhầy và các tác nhân truyền nhiễm.
Chi tiết hướng dẫn vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bằng nước muối sinh lý tại: https://bit.ly/3DAVNdX
Massage chân giúp giữ ấm cho cơ thể của trẻ.
Massage lòng bàn chân bằng tinh dầu tràm giúp làm nóng gan bàn chân để giữ ấm cơ thể.
3 tiêu chí lựa chọn nước muối sinh lý phù hợp cho trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh có đề kháng hô hấp còn non nớt, niêm mạc mũi rất nhạy cảm. Cha mẹ lưu ý lựa chọn loại nước muối sinh lý phù hợp cho con theo 3 tiêu chí:
1. Không chứa chất bảo quản để không gây xót hay kích ứng niêm mạc mũi mỏng manh của trẻ.
Ống đơn liều 5ml dùng trong 24h đảm bảo vô trùng.
Tùy mục đích sử dụng mà lựa chọn loại nước muối sinh lý phù hợp:
2. Dùng hàng ngày để phòng bệnh: nên chọn loại nước muối sinh lý đơn liều NaCl 0,9% tinh khiết.
3. Dùng khi sổ mũi, nghẹt mũi: nên chọn loại nước muối sinh lý bổ sung thành phần kháng khuẩn, không chất gây co mạch, không kháng sinh để cải thiện tình trạng của trẻ an toàn và hiệu quả.
Đảm bảo 3 tiêu chí quan trọng nêu trên, bộ đôi nước muối sinh lý Fysoline tới từ Gifrer – hãng Dược hơn 100 năm uy tín tại Pháp chính là lựa chọn hàng đầu của các mẹ bỉm hiện đại:
– Nước muối sinh lý Fysoline: vệ sinh mắt, mũi, miệng, rốn hàng ngày.
– Nước muối sinh lý kháng khuẩn Fysoline: bổ sung chiết xuất từ cỏ xạ hương, ion đồng và glycerol giúp giảm sổ mũi, nghẹt mũi hiệu quả, đồng thời duy trì được độ ẩm cần thiết cho niêm mạc, hạn chế khô rát mũi do xuất tiết nhiều hoặc nghẹt mũi.
Người bệnh viêm xoang có nên dùng sữa và các chế phẩm từ sữa?
Để điều trị hiệu quả bệnh viêm xoang, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định dùng thuốc của bác sĩ.
Bên cạnh đó, việc thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp cũng góp phần cải thiện hiệu quả các triệu chứng của bệnh viêm xoang.
1. Làm gì khi mắc bệnh viêm xoang?
Khi bị viêm xoang, người bệnh thường có biểu hiện nghẹt mũi, sổ mũi, khó thở. Nếu lượng dịch nhầy không thoát ra được sẽ bị ứ đọng, hình thành mủ trong lòng xoang, tạo áp lực lớn lên thành các hốc xoang gây hiện tượng đau nhức vùng đầu trán, vùng má, thái dương, đau sâu trong hố mắt…
Ngoài ra còn có biểu hiện ngửi kém, mất mùi; nhức răng; hơi thở hôi; mệt mỏi…
Viêm xoang cấp tính nếu không được điều dứt điểm thường chuyển thành viêm xoang mạn tính.
Viêm xoang mạn tính thường làm cho người bệnh mệt mỏi, khó chịu, hay bị đau đầu ê ẩm.
Nếu không được điều trị tốt có thể dẫn đến nhiều biến chứng: viêm họng, viêm tai giữa, viêm thanh quản, viêm phế quản, hội chứng xoang – phế quản, viêm phổi…
Người bệnh viêm xoang thường bị nghẹt mũi, sổ mũi, khó thở, đau đầu…
Để điều trị hiệu quả và phòng ngừa biến chứng, người bệnh viêm xoang cần tuân thủ đúng chỉ định dùng thuốc và tái khám đầy đủ theo lịch hẹn của bác sĩ. Bên cạnh đó cần chú ý thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp góp phần hỗ trợ điều trị hiệu quả bệnh viêm xoang.
2. Dinh dưỡng cho người bệnh viêm xoang
2.1. Người bệnh viêm xoang nên ăn gì?
– Ăn uống đủ chất dinh dưỡng
Để có sức đề kháng tốt, người bệnh viêm xoang cần chú ý ăn uống đủ chất dinh dưỡng. Thực đơn hàng ngày cần đảm bảo đầy đủ 4 nhóm thực phẩm:
Tinh bột (chủ yếu từ các loại ngũ cốc); Chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đỗ…); Chất béo (mỡ động vật, dầu thực vật); Vitamin và khoáng chất (các loại rau, củ, quả tươi…).
– Uống nhiều nước
Người bệnh viêm xoang nên uống nhiều nước, đảm bảo khoảng 2 lít/ngày. Nước giúp làm loãng niêm dịch giúp sự dẫn lưu của mũi xoang tốt hơn, tránh sự ứ đọng bụi bẩn và vi khuẩn. Không nên uống nước lạnh. Vào những ngày trời lạnh nên dùng nước ấm là tốt nhất.
Người bệnh viêm xoang nên uống nhiều nước.
– Tăng cường ăn rau và trái cây
Người bệnh nên tăng cường ăn rau xanh và trái cây. Đây là nhóm thực phẩm cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống ôxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Đặc biệt các loại rau quả giàu vitamin C có tác dụng hỗ trợ cải thiện viêm nhiễm niêm mạc ở xoang mũi, làm loãng chất dịch nhầy, giúp mũi thông thoáng hơn.
Nguồn thực phẩm giàu vitamin C bao gồm: Cam, quýt, chanh, bưởi, dứa, dâu tây, kiwi, ớt chuông đỏ, bông cải xanh, cải xoăn…
Một số loại rau gia vị như: bạc hà, rau mùi, gừng, hành… có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, giúp cải thiện hiệu quả triệu chứng của viêm đường hô hấp, trong đó có viêm xoang. Vì vậy, người bệnh nên sử dụng thường xuyên các loại thực phẩm này trong chế độ ăn hàng ngày.
Bạc hà là loại rau gia vị tốt cho người bệnh viêm xoang.
2.2. Thực phẩm không nên dùng cho người bệnh viêm xoang
– Thực phẩm gây dị ứng
Những người có cơ địa dị ứng, đặc biệt là viêm mũi dị ứng rất dễ bị bệnh viêm xoang. Viêm xoang mũi dị ứng thường hay tái phát và nặng lên khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như: khói bụi, nấm mốc, hóa chất…
Đặc biệt là một số loại thực phẩm dễ gây dị ứng như: một số loại hải sản (tôm, cua, ốc…); một số loại thịt đã qua chế biến (xúc xích, giăm bông); thực phẩm lên men (dưa cải bắp, kim chi, giấm); một số loại hạt, lạc; sữa; thức ăn lạ như nhộng ong, nhộng tằm…
Vì vậy, tốt nhất là người bệnh nên tránh các loại thức ăn này. Đặc biệt, nếu đã có t.iền sử dị ứng với loại thực phẩm nào cần tuyệt đối tránh không ăn loại thực phẩm đó nữa.
– Thực phẩm chứa nhiều đường
Chế độ ăn nhiều đường tinh chế (không phải đường tự nhiên có trong trái cây) như: bánh, kẹo, nước ngọt có gas… có thể làm tăng phản ứng viêm, khiến các triệu chứng của viêm xoang nặng hơn.
Một số nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn nhiều đường có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm xoang và tăng tình trạng viêm ở t.rẻ e.m có các triệu chứng về xoang. Và việc giảm tiêu thụ đường có thể giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh.
Vì vậy, người bệnh viêm xoang nên hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều đường tinh chế. Thay vào đó nên sử dụng các loại trái cây có chứa đường tự nhiên có lợi cho sức khỏe hơn.
– Thực phẩm nhiều gia vị cay nóng
Đồ ăn nhiều gia vị cay nóng như: ớt, hạt tiêu… không tốt cho người bệnh viêm xoang vì chúng dễ gây kích ứng niêm mạc mũi xoang, làm nặng thêm các triệu chứng của bệnh.
– Đồ uống có cồn
Không nên sử dụng các loại đồ uống có cồn và các chất kích như: rượu, bia, nước có gas, café, t.huốc l.á… vì khiến cơ thể mất nước, tăng tiết dịch nhầy, làm ứ đọng chất nhầy, mủ trong các hốc xoang gây tắc nghẽn đường thở, tăng các cơn đau nhức vùng đầu trán.
Không nên sử đụng đồ uống có cồn.
2.3. Người bệnh viêm xoang có nên uống sữa?
Sữa là một thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, có chứa một lượng lớn protein và các khoáng chất như vitamin D, canxi rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, những bệnh nhân bị viêm xoang mũi nên cân nhắc khi uống sữa và sử dụng các chế phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua,… bởi theo một số nghiên cứu việc dùng quá nhiều sữa và các chế phẩm từ sữa sẽ làm ứ đọng dịch nhầy mủ và đờm.
Sữa được cho là có tác dụng thúc đẩy sản xuất chất nhầy và đờm, thường được gọi là “hiệu ứng chất nhầy sữa”, không tốt cho tình trạng viêm xoang.
Thông tin trên trang Healthline cho biết: Trong một nghiên cứu nhỏ ở 108 người chia thành nhóm uống sữa và nhóm không uống sữa. Sau 4 ngày, những người tham gia 2 nhóm đã báo các triệu chứng của họ: Những người tham gia vào nhóm không uống sữa đã giảm đáng kể việc tiết chất nhầy ở mũi so với những người tham gia vào nhóm dùng sữa.
Bên cạnh đó, một số nghiên cứu cũ cho thấy phản ứng dị ứng với sữa có thể làm tăng sản xuất polyp mũi, là nguyên nhân phổ biến của bệnh viêm; tỷ lệ mắc bệnh viêm xoang mạn tính gia tăng ở những người bị dị ứng sữa.
Mặc dù vậy, đây chỉ là những nghiên cứu nhỏ do đó nếu bị viêm xoang, bạn nên chú ý theo dõi các dấu hiệu của cơ thể sau khi uống sữa. Nếu bạn nghi ngờ sữa và các chế phẩm từ sữa có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn, hãy trao đổi với bác sĩ. Tuy nhiên, nếu bạn không bị dị ứng hoặc nhạy cảm với sữa, có thể không cần loại bỏ nó khỏi chế độ ăn uống của bạn vì sữa cung cấp nhiều dinh dưỡng cho cơ thể.
Nếu bạn không bị dị ứng hoặc nhạy cảm với sữa, không cần loại bỏ sữa khỏi chế độ ăn uống của mình.
Cần lưu ý: Người bệnh viêm xoang rất nhạy cảm với thời tiết. Do vậy, khi giao mùa, chuyển lạnh, cần phải giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, uống nhiều nước, vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý, tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng…
Khi có biểu hiện viêm đường hô hấp như: hắt hơi, chảy nước mũi, tắc mũi… cần đến bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị dứt điểm.
